به گزارش روابط عمومی مدرسه تخصصی فقه امام کاظم علیه السلام، هشتاد و هشتمین نشست علمی با موضوع «حجیت قطع؛ عقلی یا عقلایی» و با ارائه حضرات اساتید حجج اسلام و المسلمین امین اسد پور و رضا اسکندری در تاریخ 7 بهمن 1403 و در سالن سلمان فارسی مدرسه برگزار شد.
خلاصه نشست (تولید شده توسط هوش مصنوعی)
مقدمه و معرفی
- موضوع: حجیت قطع؛ عقلی یا عقلایی
- اساتید:
- استاد حاج آقا اسکندری
- استاد حاج آقا اسدپور
- هدف نشست:
- بررسی عمیق مفهوم حجیت قطع و ابعاد آن
- تحلیل خوانشهای مختلف از نظریات شیخ انصاری
- ایجاد فضای علمی برای تعاملات و گفتگوها
بخش اول: سخنان استاد اسدپور
- مفهوم حجیت قطع:
- حجیت قطع و اینکه آیا این حجیت از نوع عقلی است یا عقلایی.
- این موضوع از ابتکارات مرحوم شیخ انصاری محسوب میشود.
- تقسیم مباحث حجج و امارات بر اساس حالات نفسانی (قطع، ظن و شک).
- قرائتهای جدیدی از شیخ انصاری در این زمینه مطرح شده است.
- مباحث معرفتشناسی و شناختشناسی:
- بررسی مباحث حجت در راستای وضعیت نفسانی.
- اشاره به آثار بزرگانی مانند آیتالله رشاد در زمینه تقسیم مباحث حجت بر اساس حالات نفسانی.
- نقش فلسفه و علم النفس در بحث حجیت:
- استفاده از مباحث فلسفی و روانشناسی برای تبیین اصول حجیت.
- بررسی نظرات مرحوم آخوند و عمقبخشی به مباحث حجیت.
- خوانش از مرحوم آخوند:
- ارتباط حجیت قطع با مفهوم کاشفیت و واقعنمایی.
- اشاره به دو مفهوم ذاتی و اعطا (جعل) در فلسفهخوانیهای آخوند.
- پیشنهاد وجود زمینی برای برداشت و اجتهاد در مقابل مسائل نوظهور.
- تعبیر شیخ انصاری:
- تأکید بر “وجوب متابعت قطع” به عنوان یک حکم تکلیفی و ارتباط آن با حجیت.
- استدلالهایی برای جنبههایی از ادراکات عقل در حکم عقل عملی.
- حجیت در معنای جامع:
- بررسی حجیت قطع به همراه حجیت امارات و اصول عملی در یک معنای جامع.
- مقایسه حجیت قطع با حجیت لغوی و ارتباط آن با ادراک عقل.
- بحث منجزیت و معذریت:
- بررسی ارتباط ذاتی مفاهیم منجزیت و معذریت با حجیت.
- تأکید بر وجود بارهای اعتباری و مقایسه بین اصول عقلی و عقل عملی.
بخش دوم: سخنان استاد اسکندری
- ابهام در موضوع:
- بیان این که موضوع حجیت قطع برای استاد بهطور کامل روشن نیست.
- ارائه نکاتی از کتب و مباحث اصولی قبلی.
- اشاره به آشنایی طلاب با این مباحث در کتب اصولی.
- محور بحث: حجیت قطع:
- تأکید بر تعیین هدف از بحث حجیت قطع (معرفتشناختی یا اصول).
- نگاه به قطع بر اساس نظرات مرحوم صدر.
- عدم پذیرش حجیت ذاتی عقلی قطع توسط مرحوم صدر، اما عدم تردید در عمل به آن.
- سوالات و تأملات:
- بررسی اعتبار قطع بر اساس واقعیت یا اعتبار محض.
- بررسی منشأ و فراز اعتبار وجوب متابعت قطع.
- انتقاد از بحثهای فلسفی مرتبط با حجیت قطع و درخواست شفافسازی.
نتیجهگیری کلی
- تأکید بر عقلایی و عرفی بودن حجیت:
- نگاه به حجیت به عنوان یک مفهوم عقلایی و عرفی.
- اعتبار عقل نظری و فلسفی در مقوله حجیت باید در ظرفهای اعتباری خود قرار گیرد.
- نیاز به تحلیل بیشتر:
- لزوم درک عمیق تر از موضوع حجیت قطع.
- تأکید بر تحلیل بنیان های نظری این موضوع.
نکات قابل توجه
- این نشست به بررسی عمیق موضوع حجیت قطع پرداخته و زوایای مختلف آن را مورد بحث قرار داده است.
- خوانندگان با مطالعه این خلاصه میتوانند به درک جامعی از مباحث مطرح شده در این نشست دست یابند.